Myanmar tweede week: van Bago naar Hwipaw

16 maart, Bago
Vandaag een erg leuke dag gehad met de e-scooter/bike. Wie had enkele dagen geleden toen we voor het eerst het hectische verkeer in Myanmar meemaakte verwacht dat we enkele dagen later zelf met een scooter door downtown Bago zouden rijden? We hebben een leuke rit gemaakt en lekker geluncht. En ook mijn eerste krekels gegeten vandaag. Overwinning op mezelf. Topdag!

17 maart, Nyuang Shwe
Het was vanmorgen weer een vroegertje om op tijd op het vliegveld te zijn. We zijn op Heho gevlogen en vervolgens nog een taxirit van een uur om in Nyayng Shwe aan te komen, onze bestemming voor de komende dagen. Nyaung Shwe is de uitvalsbasis voor het Inle meer, een van de topattracties van Myanmar. We hebben een hotel gekozen pal aan het riviertje dat van Nyaung Shwe naar Inle meer loopt. De boten die ze hier gebruiken zijn lange smalle boten met achterin een luid klinkende motor. De hele dag varen ze af en aan: of gevuld met toeristen of met andere lading.
We hebben vanmiddag door de stad gelopen en onder andere de plaatselijke pagaode en markt bekeken. Marjolein heeft nog wat kleding gekocht en meteen geleerd dat onderhandelen over de prijs moet plaatsvinden vóórdat je je nieuwe aanwinst laat inpakken. Lekker gegeten en voor morgen hebben we een boot gehuurd en gaan we een dagje het meer op.

18 maart, Nyuang Shwe
Na ons ontbijt op het dakterras van ons hotel zijn we ingescheept. De boot is zo smal dat je achter elkaar zit. Vol gas naar Inle meer! En omdat de boot erg laag ligt, de motor veel lawaai maakt en het wat hoog opspat heb je ook het gevoel dat het hard gaat.
Er varen tientallen misschien wel honderden bootjes in het kanaal. Eenmaal op het meer zwermen ze uit elkaar en ervaar je de schoonheid van het meer. Mooi blauw water (dat zie je hier niet zoveel), omringt door bergen en in ons geval een bijna gladde water spiegel maakt het tot een plaatje. Even verderop zien we de eerste traditionele visser in de pose die zo ongeveer het icoon van Myanmar op elke reisbrochure is geworden: een visser, achterop zijn bootje, staand op 1 been, met zijn andere been bedient hij een soort roeispaan en hij heeft een grote mand zijn handen om de vis mee te vangen. We hadden overigens sterk het gevoel dat deze visser op deze plaats voor ons (=toerist) was neergezet, maar desalniettemin, het plaatje was mooi! Verderop zien we meer vissers aan het werk, vooral ook met netten. De manier zoals ze balanceren op hun boot en met 1 been een peddel hanteren roept bewondering op.
Dan varen we richting de kant en zien de drijvende tuinen. In het water drijven smalle stroken waarop de bevolking landbouw bedrijft, en volgens zeggen levert deze manier meer op dat de traditionele landbouw aan land. Het is een prachtig gezicht. We leggen aan bij een dorpje om dat te kunnen bekijken (en hier ontmoeten we natuurlijk tal van andere bootjes weer). Hoewel het zeker nog niet echt toeristisch te noemen is, proberen ze er wel op in te spelen.
We varen verder en nemen even de tijd om nog wat dichter bij de drijvende tuinen te kijken, waar druk gewerkt wordt. De mannen laden hun boten vol met kroos en andere zaken wat gebruikt wordt als mest, de vrouwen zijn bezig om, in dit geval tomaten, aan te planten. Natuurlijk bezoeken we ook wat onvermijdelijke fabriekjes met bijbehorende winkel. De lotus-, zijde- en katoenweverij maakt indruk. Omdat er uit de lotusstengel ook een soort garen gewonnen kan worden (wel met heel erg veel werk en geduld) en ook doordat er geweven wordt met erg eenvoudige weeftoestellen. Nu zag het er hier, in een plek waar toeristen komen, allemaal nog wel leuk uit, maar je kreeg wel een gevoel hoe de arbeidsomstandigheden hier zijn. We hadden gelezen dat China de productie van kleding uitbesteed aan Myanmar, omdat het hier (nog) veel goedkoper kan.
Ook onze lunch was op het meer en daarna hadden we nog een bijzondere ontmoeting met een vrouw van het volk met de lange nekken. De vrouwen van deze stam krijgen vanaf hun 10e jaar een aantal ringen om hun nek en periodiek komt daar een ring bij. Het maximum aantal ringen is 26 en dan is hun nek een behoorlijk stuk uitgerekt! Bij dit maximum aantal dragen ze 6 kilo aan ringen rond hun nek, ringen die ze altijd om hebben (en volgens mij ook niet meer zonder kunnen). Wat er over gezegd werd is dat tegenwoordig de vrouwen mogen kiezen of ze de ringen gaan dragen, maar dat leek meer dat ze mogen kiezen of ze voor de volledige 26 gaan of bijvoorbeeld bij 22 stoppen. Als laatste hebben we nog een klein boeddhistisch klooster bezocht.
Na een koude douche (dat is het moeilijkste om aan te wennen), vroeg naar bed. Toch best moe na zo'n dag.

19 maart, Nyuang Shwe
Vandaag hebben we fietsen gehuurd en hebben langs het meer gefietst. Was erg leuk en het weer hield er een beetje rekening mee doordat de zon niet al te fel was vandaag. Eerst naar de 'hot springs', een soort spa. We hebben er wat gedronken, maar hebben de genoegens van deze heetwater bronnen overgeslagen. Een stuk verder hoorde we gebeden vanuit een tempel en het was daar ook erg druk. In Myanmar wordt van alle mannen verwacht dat ze minimaal 2 keer in hun leven toetreden als monnik: 1 keer rond hun 10e jaar en een keer net na hun 20e jaar. En waar dit op leek is dat een aantal jongens monnik werden, in ieder geval wat we zagen is dat ze op een gegeven moment hun burgerkleren uitdeden en dat andere monniken hen monnikkleren aantrokken. Aangezien de tempels open gebouwen zijn kun je er gewoon bij komen. De ceremonies lijken wat minder formeel als bij ons in bijvoorbeeld de katholieke kerk. Het Boeddhisme lijkt hier een belangrijke sociale functie te hebben, er wordt veel gepraat, gegeten en gelachen met elkaar. Aan de andere kant vind ik het af en toe wel moeilijk om te zien hoeveel er geschonken wordt, terwijl de inwoners het zelf al zo moeilijk hebben.
Daarna nog even wat gedronken in een van de vele gelegenheden. We bestelde groene thee en toen we wilde afrekenen mocht dat niet omdat groene thee gratis is, op geen enkele manier wilde hij van een vergoeding weten.
Vervolgens hebben we ons met een boot het meer laten overvaren om zo via de andere kant terug te kunnen fietsen. Het voortdurend onderhandelen over de prijs (ook bij het bootje) heeft af en toe wat vervelends en op een gegeven moment laat je het er ook maar bij (je bent dan aan het onderhandelen over € 0,50 al je niet uitkijkt). We hebben daar een paar vers gebakken rijstkoekjes gegeten en zijn verder gaan fietsen en uiteindelijk lekker gegeten in een van de vele restaurantjes. Hier was het druk (altijd een goed teken) en we kregen een plekje een beetje achterin het restaurant, met blik op de keuken. Een soort van chef's table dus. Gedeeltelijk werd er nog op hout gekookt. Het heerlijke eten stond haaks op hoe de keuken eruit zag. Een verrukkelijke tomatensalade (met sesamzaadjes) en gebakken noodles kost dan ongeveer 1 euro. Zo rustig een hele dag met de fiets zorgt er wel voor dat je veel ziet en meemaakt. Het was weer een mooie dag. Fietsen ingeleverd en kaartjes voor de bus van morgen gekocht. We worden zelfs opgehaald bij ons hotel! Bustocht gaat zo'n 16 uur duren....

20 maart, bus
21 maart, Hsipaw
Wat een busrit! Aan het zitcomfort lag het niet, hoewel we bij binnenkomst in de bus niet meteen zwaar onder de indruk waren hoe het eruit zag. Uiteindelijk viel alles mee: er stonden minder stoelen in en daardoor had, ook ik, meer dan voldoende beenruimte en de stoelen konden ook nog in een comfortabele ligstand. Prima voor elkaar. Van te voren maakte Marjolein en ik al grapjes over dat er net als in een vliegtuig met zo'n karretje rondgegaan zou worden en we wat te drinken en te eten zouden krijgen. En wat denk je: ligt er een flesje water klaar en komt een van de bijrijders een broodje en een energiedrankje brengen. Helemaal goed. We hadden er zin in!
De bus zat al redelijk gevuld met mensen en ook nog wat bagage. Zo lag er op de achterste rij stoelen onder andere een tafeltennistafel en pikte we nog wat dozen op die als vracht meegingen. Tsja, als je dan toch rijdt.
Voor ons gevoel gingen we dwars door het binnenland, maar het bleek de Orient Highway te zijn die we gereden hebben. Althans dat stond op de tolpoortjes die we tegenkwamen. Voor de rest niet echt herkenbaar als een highway, behalve dan misschien de drukte. We hebben ons ogen uitgekeken. Naast af en toe een groter dorp reden we voortdurend langs kleine nederzettingen, een huisje of 10, 15 meer niet. Alle huizen op palen, bijna altijd wat kippen op het erf en onder het huis soms een koe. Er werd buiten gekookt, op hout. En hoewel de armoede hier groot is, is de trots, vriendelijkheid en plezier van de Myanmees minstens zo groot. Er ligt enorm veel vuil op straat en in de berm (vooral plastic is een plaag), maar mensen zijn enorm proper op zichzelf en hun huis: de meesten zien er goed verzorgd uit en vanuit de bus zag je voortdurend dat het huis en het erf werd schoongemaakt. Enorm indrukwekkend was een dorp waar cement of kalk (in ieder geval iets wits) gewonnen werd. Niet alleen was het hele dorp wit door het stof, het was ook eigenlijk niet om aan te zien dat zo ongeveer het hele dorp de cement handmatig in zakken stond te scheppen, vol in het stof, zakken die met de hand een stuk verder gebracht werdenen daar werden opgestapeld.
De natuur was mooi, hoewel het wel dor is. Het is ons niet helemaal duidelijk of dit nu normaal is, eerder vertelde een eigenaar van een restaurant dat de natuur behoorlijk in de war is. Zou goed kunnen dat er al meer regen had moeten vallen. We gingen dwars door de bergen en we waren daar niet de enigen. Een hele stoet van met name vrachtwagens en bussen ging via haarspeldbochten en steile hellingen de highway af. Als idee over de snelheid waarmee we gingen: er staan 16 uur voor nog geen 500 kilometer op dit traject.
De bussen zijn een stuk sneller dan de vrachtauto's en voortdurend wordt er op een weg waar je al nauwelijks met 2 auto's elkaar kunt passeren ingehaald. Zonder problemen net voor zo'n haarspeldbocht. Je drukt gewoon een keer op de claxon en vervolgens op het gas. Rond 6 uur een korte stop voor het avondeten. Chicken-curry met witte rijst, het standaardeten in Myanmar. Blij dat het donker werd, toen gingen de gekleurde lampjes in en buiten de bus aan en als een kerstboom reden we verder. Tussen heel veel andere kerstbomen. Gekleurde lampjes lijken voor de bevolking van Myanmar uitgevonden.
Vanaf het begin leken er al problemen met de bus te zijn en zo rond een uur of 12 bleken de problemen onoverkomelijk geworden te zijn en werd de bus aan de kant van de weg gezet. De chauffeurs (er zijn er 2 die elkaar aflossen, gelukkig) gingen sleutelen en de bijrijders renden zich rot om materiaal te halen, een lamp te regelen, etc. We stonden in een dorpje vlak bij een restaurant, die snel weer open ging en de hele nacht openbleef. Ik heb er echter niet veel van meegekregen, want ik wilde wel gebruik maken van het feit dat de bus stil stond, niet rammelde op de wegen vol gaten of wakker gemaakt werd door onze claxon of die van welke andere weggebruiker dan ook. Want zo praten ze hier met elkaar. Bij elke inhaalactie een druk op de hoorn "he let op, doe geen gekke dingen wat ik kom er langs" maar ook een hele serie harde stoten "en nu wegwezen of ik duw je weg". Zoiets.
's-Morgens rond 6 uur bleek alles gefixed, waren er 3 passagiers al met een vrachtauto meegereden en heeft de rest rustig 6 uur gewacht tot het probleem opgelost was. We konden verder!
Nu kregen we het mooiste stuk van de route. We moesten van de ene berg door een dal bij de andere berg omhoog. En steil dat het daar was... Je kon van boven de berg het hele tracé precies zien, en het was een indrukwekkende colonne bussen en vrachtauto's met soms een personenwagen erbij. Tijdens dit stuk van het traject hebben we zeker 6 vrachtauto's gezien die stilgevallen waren, en die dan ook gewoon op de helling op het gemak uit- en in elkaar gesleuteld werden. Ergens halverwege de afdaling was een ruimte gemaakt waar gestopt kon worden om met water de remmen te koelen. Het meest spectaculair wat we gezien hadden was een vrachtauto die wij tijdens de klim aan de verkeerde kant inhaalde (hij gaf immers ruimte omdat hij een ruime bocht moest maken en ruimte in het verkeer moet je onmiddellijk claimen in dit land) waarbij uit de achterkant van de trekker grote vlammen sloegen en de twee chauffeurs moesten springen en rennen voor hun leven. Onze bus deed het verder prima en met een kleine 5 uur vertraging zijn we aangekomen in Hsipaw, in Hotel Lilly the Home. Een supervriendelijke en gastvrije vrouw waar we al over gelezen hadden en die we na deze tocht wel even nodig hadden.
Omdat Marjolein nog steeds (al 1,5 week) last heeft van haar buik, is ze vanavond op advies van Lily s man (dokter Ong (zoiets)) toch maar begonnen met wat medicatie. Hopenlijk gaat het snel beter. Lekker gegeten bij een leuk restaurant aan de rivier en vroeg in het mandje. De ochtendmarkt begint immers al om 2:00 uur. Maar toch wel zonder ons :-)

22 maart, Hsipaw
Heerlijk ontbeten op het dakterras met een perfect uitzicht. De medicatie van Marjolein lijkt gelukkig wat te helpen. Na het ontbijt de voorbereidingen voor de komende dagen gedaan en daarna rustig door het dorp gelopen, naar het oude stuk. Bij een van de tempels aangekomen werden we zo ongeveer naar binnen gesleurd, voordat we het goed en wel wisten zaten we op de grond aan een hele lage ronde tafel en werd in rap tempo de tafel vol met eten gezet. Een zeer volledige en feestelijke maaltijd. Om ons heen nog een stuk of 4 lage tafeltjes waaraan anderen zaten. We kregen ook nog een cadeautje, een mooie handgevlochten (bamboe) waaier met een papiertje erop geplakt waarop iets in het Myamees geschreven staat. Die kwam ons overigens goed van pas. Niemand sprak er engels, toen we probeerde te bedanken werden we meegenomen naar de tempel waar 3 kleine jongens in monnikkledij gehesen werden. Oma zat er bij en "vertelde" met handen en voeten vol trots dat dit haar kleinkinderen waren en ze stelde ook nog haar kinderen met bijhorende kleinkinderen voor. Toen we uiteindelijk wegliepen kwamen er veel kinderen uit de ramen hangen die trots 'good by" zeiden en ons enthousiast uit bleven zwaaien. Weer een mooi cadeau vandaag!
Verder nog heerlijk bij 'ons' restaurant aan het water gezeten waar we mannen stenen zagen opduiken uit het water en die in een vrachtauto die in de rivier stond mikte, een boer die zijn koe uitliet en tal van mensen die zich aan het baden waren: kortom het leven van alle dag voltrok zich voor onze ogen.
We gaan ons nu voorbereiden op de komende dagen. Dan gaan we met een gids naar zijn dorp wandelen en daar blijven we ook eten en slapen. We zijn erg benieuwd!